Mono- en multi­disciplinaire plan­vorming in de regio

Doelstelling & functie van regionale planvorming

In diverse regio’s zijn huisartsen- en multidisciplinaire eerstelijnszorgorganisaties in gesprek met ketenpartners om te komen tot een betere afstemming en samenhang van het zorgaanbod in de regio. In sommige regio’s wordt deze ontwikkeling gestimuleerd vanuit het inkoopbeleid van de preferente verzekeraar, en wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een ‘regioplan’. Ook in andere regio’s waar het inkoopbeleid van de zorgverzekeraar niet direct aanleiding vormt, zijn de eerstelijns zorgaanbieders in gesprek met partners in de regio om afspraken te maken over het zorgaanbod in de regio en hoe dit beter aan te laten sluiten bij de behoeften van de patiënt.

Reikwijdte van regioplannen

De Monitor contractering 2018 die is uitgezet onder leden van InEen liet zien dat de reikwijdte van de plannen voor regionale samenwerking varieert. Van in totaal 48 organisaties die deze vragen hebben beantwoord geven er 10 aan over een afgerond regioplan te beschikken en laten 24 organisaties weten bezig te zijn met de ontwikkeling hiervan. De partijen die de organisaties betrekken bij de ontwikkeling van het regioplan loopt uiteen (zie Figuur 1).

Figuur 1. Reikwijdte van regioplannen

De helft van de organisaties spitsen zich toe op de organisaties waarin huisartsen actief zijn, te weten Gezondheidscentra, Zorggroep(en), Huisartsenpost(en), LHV Kring, of een huisartsencoöperatie. De overige organisaties betrekken hierbij ook andere partijen. Deze partijen kunnen betrekking hebben op de bredere eerstelijnszorg wanneer een ROS, Eerstelijns GGZ, Wijkverpleging, Paramedische zorg, Apotheken of een Eerstelijns diagnostisch centrum (EDC) wordt betrokken. Op de tweedelijnszorg, wanneer een ziekenhuis, GGZ instelling of een WLZ instelling worden betrokken. Of op het sociaal domein wanneer gemeenten of thuiszorginstellingen zijn betrokken in de formering van een regioplan.

Een quickscan van de invulling van enkele bestaande regioplannen

Diverse doelstellingen

Verbeteren van de regionale gezondheid het organiseren van zorg rondom de patiënt en het intensiveren van samenwerking met ketenpartners (GGZ, WLZ, Gemeenten, ziekenhuizen, thuiszorg, wijkverpleging etc.) vormt een instrument ter verbetering van gezondheid in de regio.

Oppakken maatschappelijke opgaven het opzetten of intensiveren van samenwerking met ketenpartners wordt gepresenteerd als een instrument om maatschappelijk opgaven op te pakken, bijvoorbeeld als het gaat om arbeidsmarktproblematiek, achterstandswijken, kostenontwikkeling in de zorg, vergrijzing of ouderen die langer thuis wonen.

Creëren van één regionaal aanspreekpunt bijvoorbeeld om regio’s en wijken goed met elkaar te kunnen verbinden, om multidisciplinaire samenwerking in de regio te organiseren, of bijvoorbeeld om effectief spoedzorg, crisiszorg en ELV te organiseren.

Ondersteunen van de huisartsen in de regio bijvoorbeeld op het gebied van beschikbaarheid van waarnemers, het organiseren van scholing, ondersteuning op gebied van HRM en bij ontwikkeling en implementatie van innovatie.

Initiatieven en activiteiten

In de regioplannen komt een groot aantal projecten, initiatieven en activiteiten op het gebied van doelgroepen, organisatie van het zorgaanbod aan de orde. Het onderstaand overzicht beoogt een overzicht te geven van variëteit in thema’s die hierin terugkomen.

Projecten gericht op doelgroepen in de regioplannen staan relatief veel projecten beschreven die zijn gericht op doelgroepen. Hierbij kan worden gedacht aan kwetsbare ouderen, jongeren met overgewicht, achter­stands­wijken en diverse leefstijlinterventies bijvoorbeeld op het gebied van overgewicht, alcoholgebruik en rookgedrag.

Juiste zorg op de juiste plek (JZOJP) in dit verband wordt bijvoorbeeld de ontwikkeling van one-stoppoli’s genoemd. Hierbij voeren enkele medisch specialisten spreekuur buiten het ziekenhuis om de huisarts te adviseren in behandeling en waar mogelijk een verwijzing naar de tweede lijn te voorkomen.

Het maken van samenwerkingsafspraken met ketenpartners Het opzetten of intensiveren van samenwerking met ketenpartners is een terugkerend thema in de regioplannen. Veelal hebben deze betrekking op andere huisartsen- en eerstelijnsorganisaties, maar ook op sociaal domein, wijkverpleging, VVT, ziekenhuizen en specifieke medische disciplines als dermatologie, oogheelkunde en geriatrie.

Stimuleren organisatiegraad van ketenpartners in de regio om samen­werkingsafspraken mogelijk te maken melden enkele regio­plannen ook initiatieven om de juiste afvaardiging van ketenpartners met mandaat aan tafel te krijgen. Hierbij kan worden gedacht aan het aansturen op een afvaardiging van thuiszorg­organisaties in de regio of een aan­spreek­punt voor de vrijgevestigde fysiotherapeuten.

Opzetten regionale coördinatiepunten In enkele regioplannen is voorgenomen om regionale coördinatiepunten in te richten, bijvoorbeeld ter ondersteuning van het O&I beleid en voor verdeling van de ELV beddencapaciteit.

Organiseren van wijkmanagement in een aantal regioplannen werden ook initiatieven benoemd als het organiseren van wijkzorgnetwerken of het benoemen van wijkmanagers om de verbinding tussen wijk- en regio-niveau te versterken.

Ontwikkeling besturingsmodel voor regionale organisatie hiervoor is in één regioplan het inrichten van een stuurgroep opgenomen om een besturingsmodel te ontwikkelen voor een regio-organisatie met wijksamenwerkingsverbanden en ketenpartners uit andere domeinen.

Ontwikkeling van regionaal datamanagement en strategisch informatiebeleid Adequate gegevensuitwisseling binnen de regio wordt hierbij doorgaans als randvoorwaarde voor regionale samenwerking en organisatievorming gezien. In dit verband spreken de regioplannen over ontwikkeling van een gedeeld netwerk informatiesysteem. Het gebruik van tools als VIP-samenwerking, een KIS-module ouderen, betere gegevensuitwisseling met ziekenhuizen en de ontwikkeling en het regionaal gebruik van patiëntenportalen en eHealth.