Gebruik van data in de regio

Regionalisering, regionale samenwerking en ontwikkelingen op het gebied van Juiste zorg op de Juiste plek (JZOJP) worden vaak in verband gebracht met beschikbaarheid van data over de regio. Het vertrekpunt hierbij is dat het bijeenbrengen van gegevens uit de informatiesystemen van huisartsen, huisorganisaties, keten­partners en andere beschikbare gegevens over de regio richting kan geven bij de invulling van samenwerking in de regio.

Doelstellingen en functies van regionaal data- en informatiemanagement

Regionaal data- en informatiemanagement kan op verschillende manieren bijdragen aan een effectieve invulling van regionale samenwerking. Het kan dienen om:

1. Een actorenanalyse om ketenpartners en stakeholders in de praktijk, wijk en regio in kaart te brengen
2. Een beeld te vormen van de uitdagingen die spelen in de praktijk, wijk en regio
3. Prioriteiten te stellen in welke uitdagingen voor patiënten en burgers in welke wijk of gemeente met welke middelen worden op gepakt
4. Voortgang en effecten van maatregelen en interventies binnen te monitoren.
5. De praktijk, wijk of regio op onderdelen te vergelijken met andere

Vanuit deze doelstellingen kunnen ook verschillende fasen in de ontwikkeling van regionaal datamanagement worden herleid, te weten een beeldvormingsfase, een keuzefase, een monitorsfase en een spiegelfase. Vanzelfsprekend zullen lang niet alle regio’s elk van deze fasen doorlopen. Afhankelijk van de vraagstukken die spelen in de regio en worden opgepakt in regionale samenwerking zullen organisaties de keuze maken tussen het vergaren en analyseren van regionale data in eigen beheer of om hiervoor incidenteel of terugkerend opdracht te geven aan een externe partij.

Het project Blauwe Zorg in Limburg geeft een goede indruk wat regionaal datamanagement kan opleveren wanneer verschillende databronnen met elkaar worden verbonden en op postcode- of gemeentelijk niveau kunnen worden bevraagd.

Niet limitatief overzicht van beschikbare gegevensbronnen

Spiegelinformatie omvat allerlei vormen van informatie waarmee een huisarts of een organisatie de zorgverlening kan spiegelen. Inzicht door spiegelen en van elkaar leren met als doel het verbeteren van de kwaliteit van het professioneel handelen en daarmee de kwaliteit van de zorg. Diverse bronnen voor spiegelinformatie zijn te vinden in een handig overzicht van NHG en InEen.

Het overzicht is bedoeld voor huisartsen, praktijkmanagers, praktijkondersteuners, kwaliteitsfunctionarissen en regionale organisaties om hen te helpen spiegelinformatie te vinden. In het overzicht is een indeling gemaakt in 5 thema’s: medisch-inhoudelijk, praktijkorganisatie, patiënten ervaring, medicatiegebruik en populatiegegevens met daarbij een verdeling naar lokaal, regionaal en landelijk. De gebruiker vindt in het overzicht informatie en een link naar de juiste bron (website).

Ondersteuning bij regionaal datamanagement

Alhoewel regionaal datamanagement in iedere hiervoor genoemde fase waardevolle inzichten kan opleveren, zal het voor sommige regio’s te ver gaan om alle fasen te doorlopen. Het bijeenbrengen en analyseren van data over de regio kan waardevolle inzichten opleveren, maar de inspanningen die hiervoor nodig zijn moeten niet worden onderschat. Er zijn verschillende vormen van aanbod en ondersteuning beschikbaar voor organisaties die gebruik willen maken van data over hun regio.

Vektis Regionale praktijkspiegel

Een laagdrempelige manier om inzicht te krijgen in zorggebruik vanuit verschillende domeinen in de regio is de ‘regionale praktijkspiegel’ die (tegen betaling) wordt aangeboden door Vektis. Afgelopen jaar heeft Vektis een pilot uitgevoerd waarin zorgorganisatie een gebundelde praktijkspiegel hebben ontvangen om hen een beeld te geven van het zorggebruik in hun regio, bijvoorbeeld op gebied van huisartsenzorg en geestelijke gezondheidszorg. De regionale praktijkspiegel werd goed ontvangen, met name omdat deze nieuwe en meer beleidsmatige informatie oplevert over de zorg, bijvoorbeeld als het gaat om de patiëntenpopulatie, de aard van de zorg, en de kosten van zorg over de domeinen heen. Meer informatie

Ondersteuning vanuit de ROS

Veel ROS’en bieden ondersteuning bij verkenning van regionale vraagstukken met behulp het bijeenbrengen van data en analyse. De ROS’en hebben de Coöperatie Basiszorg in de Buurt (CBB) opgericht om ROS adviseur te voorzien van gegevens uit verschillende domeinen waarmee zij kunnen voorzien in lokale databehoeften op het gebied van gezondheid en zorg. Deze data spelen een steeds grotere rol bij een wijkgerichte aanpak voor meer samenhangende zorg. Meer informatie

Het project IJsselland geeft een goede indruk van wat ondersteuning vanuit een ROS kan betekenen in mogelijkheden voor regionaal datamanagement.

VWS voucher voor ondersteuning bij regionale data-analyse

Ter ondersteuning van analyse van regionale data (zie o.a. Regiobeeld.nl) heeft het ministerie van VWS in het kader van JZOJP het initiatief genomen voor de ontwikkeling van een “voucher­systeem”. Met dit vouchersysteem kunnen regio’s in de eerste lijn de komende jaren expertise van data-analisten van het RIVM inzetten. Deze deskundigen kunnen meekijken naar goed gebruik van data in de regio, maar kunnen ook meehelpen om een online regionale dataset te bouwen met de toekomstige bevolkings­samenstelling naar gezondheids- en sociale kenmerken, de daaruit voortvloeiende toekomstige zorg- en ondersteunings­vraag en (indien mogelijk) toekomstig zorgaanbod.

De uitwerking hiervan is nog in volle gang, maar mogelijk kan een dergelijk vouchersysteem bijdragen aan de ontwikkeling en het effectief gebruik van een regionale datavoorziening.